Sessiz Direniş Fotoğraf Sergisi
“Rus fotoğraf sanatçılarının Bolşevik Devrimi sonrası ortaya çıkan baskıcı yapıya tepki olarak ortaya çıkan “Sessiz Direniş” sergisi, İstanbul Modern Sanat Müzesi’nde açıldı.
“Sessiz Direniş” sergisine ilişkin İstanbul Modern’de düzenlenen basın toplantısında konuşan müzenin Fotoğraf Sergileri Küratörü Engin Özendes, resimsellik akımının öncülerinin, fotoğrafın uyum ve dengesinin gerçekçilik etkisinden daha önemli olduğunu savunduklarını, bu nedenle fotoğrafın negatiflerine elle müdahale ya da boyamaya varan değişik teknikler kullandıklarını söyledi.
Sessiz Direniş – Rus Fotoğrafında Resimsellik” başlıklı sergide, Alexander Rodchenko, Sergei Lobovikov, Alexander Grinberg, Yuri Yeremin ve Aleksei Mazurin’in de aralarında bulunduğu 18 Rus fotoğrafçının 1898’den 1940’lara uzanan süreçteki üretimlerinden toplam 194 orijinal baskı yer alacak.
Tümü döneminin en seçkin yapıtları olan fotoğraflardan oluşan sergi, 25 Mayıs’a kadar izlenime açık kalacak.
Öte yandan, sergiye yönelik hazırlanan basın bültenindeki bilgilere göre, Rus resimsel fotoğrafının ustaları, Bolşevik Devrimi’nden sonra 1920’li yıllarda yönetimin zulüm ve baskısı altında kaldılar.
Kişisel varoluşlarını ve estetik deneyimlerini ifade etmeyi arzulayan resimsellik akımının temsilcileri, “burjuva ideolojisinin destekçileri”, “idealist – bireyciler” ve “devrim öncesi yaşam tarzının savunucuları” olmakla, “sınıf çatışması kuramı yerine burjuva değerlerini öne çıkarmakla” suçlandılar. 1935 yılı sonrasında bu alanda
çalışan fotoğrafçılara baskı uygulanmaya başlandı.
Alexander Grinberg, “pornografi yayınlamak” gerekçesiyle Stalin’in kurduğu işçi kamplarından birine gönderildi. Vasili Ulitin, Moskova’yı terketmeye zorlandı.
Resimsellik akımı temsilcilerinin yaratıcı çalışmaları engellenirken, 1930’ların sonuna doğru yapıtlarını yurt dışında sergilemelerine de izin verilmedi.
Resimsellik akımının temsilcileri, estetiğin içerikten, fotoğrafın uyum ve dengesinin gerçeklikten daha önemli olduğunu savunarak, ışığın her türlü oyununu, değişik tekniklerle de yumuşak tonlamaları kullanıp, dramatik ve şiirsel çalışmalar yaratırlar.
Rus resimsel fotoğrafının ustaları, Ekim Devrimi’nden sonra, 1920’lerde totaliter rejiminin zulüm ve baskısı altında kaldılar. Devrim öncesi dünyanın nostaljisini yapmakla, “Turgenyev’in duygusallığı”yla, sınıf çatışması kuramı yerine burjuva değerleri öne çıkartmakla suçlandılar. Saldırılar arttıkça “Sessiz Direniş” daha da güçleniyordu. Tüm baskılara karşın Rus resimsel fotoğrafçılar, kendi estetiklerine sadık kalmayı başararak, ulusal ve evrensel sanatın klasikleri arasında yer aldılar.”
Sergi İstanbul Modern’de 13 şubat 2008 – 25 mayıs 2008 tarihleri arasında gezilebilir.Ben de gittikten sonra izlenimlerimi paylaşacağım.
